A influencia da igrexia

No século  XVI se produciú otra novedade que terá consecuencias, a  reforma relixiosa é a  subsecuente Contrarreforma. Galicia, como o resto de España, permaneceú fiel a  ortodoxía católica e romana, o que tivo un efecto sociolingüístico. Roma impulsou unha política lingüística oposta a vulgarización dos textos e dos ritos que defendia os protestantes, e isto obstaculizou en certa medida a expansión das  linguas do estado  ascendentes como o castelán. Por casualidade, a primeira traducción completa da Biblia a este idioma que circulou legalmente en España  imprentouse  ata finais do século  XVIII. Esto facilitou, pola vía indirecta, o mantemento dos idiomas vernáculos (esto e, sólo falados) coma o galego.

 o galego perdeú a oportunidade de difundirse a través dun medio de comunicación poderosisimo como é a  imprenta. Mentras que en dominios lingüísticos en que se impulsou a Reforma, coma o alemán, a variedade adoptada nos textos sacros, nos ritos e na predicación barreu có seu prestíxio otras variedades cultas con diferentes bases dialectais, noutras áreas nas que se mantuvo a hexemonía católica, como Italia, as falas locais retiveron toda a súa vitalidade frente a o idioma común. En definitiva, o galego resistiu coma lingua falada polo conxunto dó pobo, pero seguiú perdendo oportunidades históricas prá actualizarse e avanzar: Renacemento e Humanismo, nos séculos XV e XVI; Ilustración e Racionalismo, no século XVIII.