A ilustracción e Martin sarmiento

En canto ao último período citado, constitue un lugar común atribuir as Luces do Setecentos puntos de vista abstractos e universais, incompatibles coa preocupación polas realidades locais. Esto constitue unha deformación caricaturesca. no que respecta as linguas, en boa parte da Europa ilustrada, floreceu o interés polas falas non cultivadas é se poñen os cimentos prá a futura dialectoloxía.Neste caso, Galicia non só, non e unha excepción, se non que constitue un exemplo punteiro, sobre todo grazas a obra de Martín Sarmiento. O fraile sabio comenzoú a preguntarse polo seu idioma infantíl ao principio impulsado por motivacións eruditas; pero os seus estudios sobre o galego, as reflexións lingüísticas que desarrollou e as propostas que tivo o atrevimento do bosquexar (aunque non de publicar en vida) significaron unha primeira chamada de atención e sentaron as bases prá  emerxencia  dunha nova consciencia lingüística, que só comenzaría a espreitar case un século despois da súa morte. Non por casualidade, a nova visión do idioma galego que desperta con Martín Sarmiento coincide cós primeros pasos dun proceso que só se encaminaría coa decisión no século XIX.